Skolyoz rahatsızlığının erken safhalarında korse kullanımı ile bu hastalığın ilerlemesi önlenebilmektedir. Peki skolyoz nedir, belirtileri nelerdir ve tedavisi için ne yapılması gerekir? Hastalığın tüm cevaplarını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Günümüzde skolyoz sorunu yaşayanların oranı %3’tür. Ancak vakaların çoğu hafiftir ve şiddetli semptomlara eşlik etmez ve bu vakalar tedaviye ihtiyaç duymazken, vakaların %0,1’i ciddi vakalar olarak kabul edilir ve tıbbi ve cerrahi müdahale gerektirir.
Skolyoz Nedir?
Skolyoz, omurganın büküldüğü ve yana doğru kıvrıldığı yerdir. Bu hastalık bebeklerden yetişkin bireylere kadar her yaştan insanda görülebilir. Skolyoz rahatsızlığı genellikle 9 ila 16 yaş arası çocuklarda sıkça görülmektedir. Bu durum, serebral palsi ve kas distrofisi gibi rahatsızlıkları olan kişilerde ortaya çıkabilirken, çocukluk çağı skolyozlarının çoğunun nedeni bilinmemektedir. Skolyoz doğru ve erken tedavi ile iyileşebilir. Ancak genellikle ciddi bir hastalık belirtisi değildir ve hafifse tedaviye her zaman ihtiyaç duyulmaz.
Hafif skolyoz rahatsızlığı olan çocuklarda, hastalığın kötüleşip kötüleşmediğini görmek ve tespiti için genellikle X-ışınları ile izlenir ve tedavi süreci başlar. Çoğu durumda, hiçbir tedaviye gerek duyulmamaktadır. Bazı çocukların eğriliğin kötüleşmesini önlemek için korse kullanımı gerekebilir. Daha ciddi eğrilikleri düzeltmek için ise ameliyata ihtiyac olabilir. Hastalığın hafife alınmaması ve doktor kontrülünde takibi yapılması gerekir.
Skolyoz Belirtileri Nelerdir?
Skolyoz, omurganın vücudun bir tarafına doğru eğilmesi yani vücudun önünden veya arkasından bakıldığında bir tarafa doğru eğrilik görülmesidir. Çoğu skolyoz hastalığı durumu hafiftir, ancak önlem alınmazsa çocuklarda büyüdükçe bazı eğriliklerin ilerlediği ve kötüleştiği görülmüştür. Özellikle şiddetli bir spinal eğri, göğüs içindeki boşluk miktarını azaltarak akciğerlerin düzgün çalışmasını zorlaştırabilir. Bu sebeple aşağıda bulunan belirtiler görüldüğünde bir doktora danışılması gerekmektedir.
Skolyoz belirtileri şunlardır;
- Gözle görülür şekilde kavisli bir omurga.
- Sürekli bir tarafa yaslanmak.
- Düzensiz omuzlar.
- Bir omuz veya kalça dışarı çıkıntısı.
- Bir yöne çıkıntı yapan kaburgalar.
- İyi uymayan kıyafetler.
Ayrıca skolyozu olan bazı kişilerde sırt ağrısı da olabilir.
Skolyoz Hastalığı Neden Olur?
Skolyoz semptomları genellikle ergenlik döneminde başlar, bu nedenle erken tedavi ve takip gereklidir. Bu rahatsızlık kökeni bilinmeyen bir hastalık olarak kabul edilir. Ancak travmatik kazalara ek olarak, omurganın doğuştan gelen bir deformitesi veya bazı yaralanmalar veya nörolojik hastalıklardan kaynaklanabilir. Skolyozlu bir kişide özellikle genç yaşlarda bazı belirtiler ortaya çıkar.
Ancak tehşisi omurganın röntgeni ile doğrulanır ve bu da sapma açısının ölçülmesini sağlar. Skolyoz, yetişkinlerde tamamen düzeltilemeyen, yani skolyozlu kişinin ameliyat dışında tamamen iyileştirilemeyeceği bir deformasyondur. Ancak skolyoz vakalarında ameliyat, konservatif tedavi gibi çeşitli prosedürler vardır. Korse ve özel egzersizler ile tedavi denenebilir.
Skolyoz Tedavisi Nedir?
Skolyoz, bir bireyin omurgasının yanal bir eğriliğiyle karşı karşıya kaldığı bir durumdur. Dünya nüfusunun %4’ünü etkiler. Skolyozun en yaygın tedavisi, özel bir tıbbi korse giymeyi içerir. Bu korse , kavisli omurgaya düzeltici destek sağlamak ve duruşunuzu normal tutmanızı sağlamak içindir.
Konservatif Tedavi
Yetişkin skolyozu vakalarının çoğu, karın ve sırtınızı güçlendirmek ve esnekliği artırmak için bir doktor tarafından düzenli gözlem, reçetesiz ağrı kesici ilaçlar ve çekirdek güçlendirme egzersizleri yoluyla ameliyatsız olarak yönetilebilir. Sigara içiyorsanız, bırakmanız önemlidir.
Sigara içmenin dejeneratif süreci hızlandırdığı gösterilmiştir. Çoğu durumda, doktorunuz hem gücü korumak hem de ağrıyı hafifletmek için bazı fizik tedavi biçimleri önerecektir. Bunlar şunları içerebilir:
- Duruş geliştirmek için çalışmak.
- Yüzme gibi düşük etkili egzersizler yapmak.
- Günlük esneme hareketleri.
- Aktif kalmak.
Cerrahi Tedavi
Bazı yetişkin skolyoz vakalarında cerrahi gereklidir. Skolyoz ameliyatı, omurga cerrahisinden kaynaklanan komplikasyon riskleri nedeniyle son seçenektir. Aşağıdaki nedenlerle ameliyat önerilebilir:
Acı
Skolyozdan kaynaklanan sırt ve bacak ağrısı şiddetli ve devam ediyorsa ve konservatif tedaviye yanıt vermiyorsa cerrahi gerekebilir.
Omurga Dengesizliği
Omurganın dengeli kalıp kalmadığı, skolyozun ilerlemesini ve ameliyat ihtiyacını değerlendirmede önemlidir. Ayakta dururken baş, önden bakıldığında pelvis merkezinin, yandan bakıldığında ise kalça eklemlerinin üzerinde dengede olmalıdır. Eğri bunun artık mümkün olmadığı noktaya kadar ilerlerse, hastalar zamanla ilerleme eğilimi gösterecek ve daha fazla ağrı ve sakatlığa sahip olacaktır.
Yaşam Kalitesi
Ameliyat sadece görünümü iyileştirmek için önerilmese de, bazı insanlar spinal deformitelerinin semptomlarını dayanılmaz bulmaktadır. Spinal dengesizlikleri de temel işlevi ve genel yaşam kalitesini etkiler. Bu vakalarda cerrahi tek seçenektir. Genç erişkinlerde kozmetik deformite ameliyat kararında önemli bir faktör olabilir, ancak yaşlı erişkinlerde bu genellikle böyle değildir. Her vakaya bağlı olarak çeşitli omurga cerrahisi seçenekleri vardır.
Genel olarak, cerrahi prosedürler omurgayı stabilize etmek, dengeyi sağlamak ve sinirler üzerindeki baskıyı azaltmak için tasarlanmıştır. Omurga stabilizasyon ameliyatı, omurganın kemiklerini kemik greftleri ve ardından omurgayı yerinde tutmak için metalik implantlar kullanarak birleştirir. Ayrıca cerrahi tekniklerdeki ve bilgisayar destekli navigasyon sistemlerindeki gelişmeler, daha az invaziv yaklaşımları mümkün kılmakta ve iyileşme süresini hızlandırmaktadır.
Skolyozun Tedavi Sürecini Hangi Faktörler Belirler?
Skolyozun korse ve egzersizlerle yapılan konservatif tedavisi genellikle büyüme durduğunda sona erer. Bununla birlikte, skolyoz, özellikle eğriler daha büyük olduğunda, yetişkinlikte kötüleşebilir. Aşağıda skolyozu etkileyen tedavi süreçlerini okuyabilirsiniz.
Hastanın Yaşı
Hasta çocuk ise, hastalığın gelişme ve artma olasılığı büyük bir olasılıktır ve çocuğun büyümesiyle birlikte omurganın eğrilik açısı artabilir. Bu nedenle tedavi süreci yaşa göre değişir, ve yaş kadar büyük olursa hastalığın ilerlemeside o kadar yüksek olur.
Eğrilik Derecesi
Eğrilik derecesine göre cerrahi çalışma 70 yaş üstü inatçı vakalarda olduğu gibi kaçınılmaz olarak ameliyat ve korse kullanımı gerekir. Konservatif tedavi çocuklarda en etkilidir, vücutları daha duyarlıdır. Çocuklarda hastalanma genellikle hafiftir ve tedavi edilebilir ve gelişmesi önlenebilir. Bu nedenle konservatif tedavi genellikle çocuklarda skolyoz tedavisinde ilk seçenektir.
Çocuklara özel korse kullanımı ile çocuğun büyümesinden kaynaklanan değişimle orantılı olarak ayarlanabilen ve periyodik olarak yapılması gereken konservatif tedavidir. Korse, omurlara yüksek stabilite sağladığı için ameliyattan sonra sıklıkla kullanılır ve bu sayede en iyi sonuçların alınmasına yardımcı olur.
Skolyoz Korse İle Düzelir mi?
Korseler, karın içindeki basıncı artırarak çalışır, böylece omurlar ve eklemler gibi hassas omurga yapılarına binen ağırlık miktarını azaltır. Bu yapılar üzerindeki baskıyı azaltarak omurganızın daha hızlı iyileşmesini sağlayan bir ortam oluşturur. Skolyoz korsesi, küçük çocukların ve bebeklerin tedavisinde omurga eğriliğini kontrol etmek için kullanılır. Özellikle eğriliğin 20 derece ile 40 derece arasında olduğu orta derecede skolyozda korse tedavisi etkili yöntemlerden biridir.
Bazı durumlarda kemik gelişimi devam eden çocuklarda 60 dereceye kadar korse kullanılması uygun olur. Bu yöntem eğriliği düzeltmese de ilerlemesini durdurur. Çocuklar büyüdükçe korseler değiştirilir. Skolyoz korse sayesinde hastalığın ilerlemesinin önüne geçilerek tedavi gerçekleştirilir. Tüm omurga desteklerinde olduğu gibi, bir korse desteğinin etkinliği size ne kadar iyi uyarlandığına bağlıdır. Başka bir deyişle, korse herkese uyan tek bir tedavi değildir. Korsenizin size tam oturması çok önemlidir. Arıca şu yazımız da ilginizi çekebilir; Liposuction Nedir ve Sonrası Korse Kullanımı.
Skolyoz Korse Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Korse giyme süresi, yaralanmanın ciddiyetine ve hastanın yaşına bağlıdır. Çoğu durumda, eğrilik açısının artmaması için çocukların büyüme dönemleri boyunca korse giymeleri gerekir. Yetişkinlerde kullanım süresi hastalık derecesine göre değişir. Ancak genellikle birkaç aydan birkaç yıla kadar değişir.
Bu süre ne kadar uzun olursa hasta daha iyi sonuçlar alır. Ameliyat gerektiren bazı ağır vakalarda hastalar, özellikle yaşlılar ameliyatı reddedebilir ve sadece korse giyebilir ki bu bu vakalarda iyi bir seçenektir. Bu durumlarda korse skolyozu tedavi etmez, sadece ağrıyı gidermeye yardımcı olur ve skolyozun neden olduğu ağrıların giderilmesinde oldukça etkili olmuştur.
